به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی میراث‌فرهنگی و گردشگری، حسینعلی قبادی در مراسم نکوداشت دکتر سیمین دانشور که روز گذشته 9 اردیبهشت 96 در محل پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد، گفت: «سیمین دانشور از نادرشخصیت‌های سرآمد، محقق و آفرینشگر ادبیات معاصر ایران است که توانست اسطوره‌های ایرانی را در متن‌های ادبی معاصر از حد تلمیح به بازآفرینی اسطوره‌ای ارتقا دهد.»
او با اشاره به هوشمندی ویژه دانشور در کشف سازگاری‌ها و همسان‌سازی‌های مؤلفه‌های فرهنگی ایرانی و اسلامی به‌طور توأمان، گفت: «دانش فراوان، فهم عمیق، انس با ادبیات کلاسیک فارسی و دغدغه هویت داشتن از دیگر ویژگی‌های دانشور بود.»
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه افزود: «دانشور جهان‌اندیشی و ایرانی‌نگری را توأمان داشت و زیست هنری را با اضطرار وجودی و تعهد اجتماعی تلفیق کرد.»
او با بیان اینکه سیمین دانشور با آثارش زیسته و شهود کرده، گفت: «دانشور اعتدال‌گرا بود و جهانی عاری از خشونت می‌خواست.»
قبادی «سووشون» را آیینه تمام مؤلفه‌های بالا دانست و گفت: «این رمان را می‌توان از دیدگاهی شاهنامه مجدد برای تاریخ معاصر خواند که در سال 48 بازآفرینی می‌شود؛ گویی همان نیازی که فردوسی درک کرد و شاهنامه را نوشت دانشور را هم واداشت تا در مسیر مشابه برمبنای شناختش گام بردارد.»
او با اشاره به توانایی دانشور در تصرف شاعرانه در مفاهیم معاصر گفت: «گاهی در ”سووشون“ به شعر منثور می‌رسیم شعری سرشار از عناصر دنیای اسطوره‌ها.»
او افزود: «دانشور روح زنان را در اسطوره‌های ایرانی آفرید و توانست کارکرد اسطوره را برای زمان خودش اقتضایی کند و به همین دلیل سیاوش دستان او گویی قهرمان امروز است که می‌سوزد.»
به‌گفته قبادی، سیمین دانشور با استادی تمام می‌داند چگونه استعاره‌ای را به دنیای کهن الگوها وصل کند و از آن دوباره اسطوره‌های روزآمد بیافریند.
او در ادامه به کیهانی‌اندیشی دانشور اشاره کرد و گفت: «یک اسطوره‌ساز باید بتواند جهانِ به‌ظاهر کوچک انسانی درون ما را به کائنات متصل و جهان بیرون را در جهان درون آدمی متجلی کند و او را همه جهان بپندارد.»
او افزود: «دانشور با انسی که با عناصر طبیعت داشت و درسی که از شاهنامه می‌گیرد خون سیاوش را زاینده می‌کند و از آن مجدداً درختی می‌رویاند که نشانه‌ای از جاودانگی انسان است.»
قبادی، دانشور را دارای دانش جهانی دانست و گفت: «او درعین‌حال برپایه هویت‌های ایرانی و اسلامی ایستاده است.»
قبادی در پایان گفت: «لازمه یک متن اسطوره‌ایی توجه به آفرینش کل‌نگر و آرمان‌گراست و نویسنده باید انسان را هبوط‌کرده ببیند که می‌خواهد بار دیگر به بهشت جاودانه و بدون خشونت انسانی بازگردد، و ما همه این موارد را در آثار دانشور مشاهده می‌کنیم.»
وجود منطق در کارهای دانشور
ناصر تکمیل‌همایون، تاریخ‌پژوه پیشکسوت، سخنران دیگری بود که خاطراتی از آشنایی با جلال آل‌احمد و سیمین دانشور برای حضار تعریف کرد و گفت: «اگرچه جلال آل‌احمد و سیمین دانشور از دو فرهنگ و خانواده بسیار متفاوت بودند، اما هر کدام درعین استقلال از دیگری تأثیر گرفتند.»
او با اشاره به وجود منطق در کارها و تصمیم‌های سیمین دانشور گفت: «او فردی آکادمیک بود که اگرچه فعال سیاسی نبود سیاست را می‌شناخت و دانش سیاسی داشت.»
فخری دانش‌پورپرور، باستان‌شناس پیشکسوت، نیز در ادامه این مراسم با بیان خاطراتی از دوران دانشجویی خود گفت: «اگرچه ما ورودی‌های سال 45 بیشتر از 17 نفر نبودیم، همیشه کلاس‌های درس استاد دانشور مملو از دانشجوهایی بود که از سایر دانشکده‌ها می‌آمدند.»
دانشیار باستان‌شناسی
شاهین آریامنش، باستان‌شناس و گردآورنده کتاب «سرو سیمین»، نیز توضیحاتی درباره این کتاب ارائه کرد و گفت: «دانشنامه دکترای سیمین دانشور در رشته زبان و ادبیات فارسی و نام و آوازه‌اش به‌خاطر نویسندگی بوده، بااین‌حال، او از سال 1338 تا 1358 به‌عنوان دانشیار در گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران تدریس کرد.»
او افزود: «دانشور نویسندگی را با مقاله‌نویسی در رادیو و روزنامه ایران شروع کرده بود. در سال 1327 کتاب آتش خاموش را نوشت و بعد از اتمام مقطع دکترا به آمریکا رفت و در رشته زیبایی‌شناسی به پژوهش پرداخت.»
او بعد از بازگشت به ایران، به‌عنوان دانشیار در گروه باستان‌شناسی و هنر به تدریس تاریخ هنر، هنر هند و خاور دور و هنر دوران قرون‌وسطی پرداخت و سالیانی به‌عنوان مدیر گروه باستان‌شناسی و هنر فعالیت کرد.
به‌گفته آریامنش، اشغال ایران در زمان رضاشاه، اوضاع ناآرام ایران در زمان ملی شدن صنعت نفت و پژوهش‌های زیبایی‌شناسی دانشور و تدریس در گروه باستان‌شناسی هنر دانشگاه تهران باعث شد تا آثار دانشور رنگ‌وبوی میهنی و ملی بگیرد، چنان‌که در سووشون اوضاع ناآرام و پُرآشوب ایران بازتاب یافته است.
او با اشاره به حضور طولانی‌مدت سیمین دانشور در گروه باستان‌شناسی و هنر گفت: «با اینکه او به پشتوانه رشته تحصیلی خود به‌راحتی می‌توانست به گروه ادبیات منتقل شود، ترجیح داد در گروه باستان‌شناسی و هنر بماند و به تربیت باستان‌شناس‌ها بپردازد.»
او در ادامه ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران تهیه کتاب «سرو سیمین» گفت: «توجه به همین حضور طولانی‌مدت سیمین دانشور در گروه باستان‌شناسی و هنر بود که باعث شد تا اندیشه تدوین یادنامه ”سرو سیمین“ به ذهن من برسد.»
انتهای پیام/
